Kelimelerin Tadi

Gecen postuma biraktigi yorumda söyle diyordu Özlemaki; „ne güzel bir sözdür hayirli isler demek“. Gercekten de öyledir.  Misal, sabah dükkanini acmis bakkaliniza, gecerken „günaydin, hayirli isler deyiverirsiniz, her iki taraf da mutlu olur, duymaktan da söylemekten de.. Ayni sekilde yeni baslangiclarda da „hayirli olsun“ ne güzel bir dilektir, herseyi barindirir icinde; basari, sans, mutluluk, yolun acikligi, herseyin düzgün gitmesi, iyi kazanclar..

Her biri aciklamaya kalkinca icinde bir sürü anlami birden barindiran  iyi dileklerimiz vardir bizim. 

 

Ne zaman tercüme etmeye kalksam beceremem ayni anlami yüklemeyi baska dilde…

Cünkü bazen tüm farkindaligiyla, kimi agiz aliskanligiyla kullandigimiz, ama derininde kültürel aliskanliklarimizin, yillarin icinden süzülerek gelen yasam bicimimizin, aile-dost-komsuluk iliskilerimizin tatlaridir bu cümleler. Biz’dir onlar, o yüzden de karsilik ve anlam bulamazlar baska dilde. O yüzden de bir yabanci, türkce ögrenip özellikle bu tür cümleleri kurdugunda baska türlü isiniveririz ona..

Mesela gelin „eline saglik“ demenin güzelliginde, baska bir dilde söylemeye calisin.  Mis gibi hazirlanmis bir anne sofrasina „annem, ellerine saglik“ demek kadar güzeli ve bunu duymak kadar keyiflisi varmidir, yerini almaz ki tesekkür ederim.. Özenle hazirlanmis herseydeki el emeginin, göznurunun, verilen zamanin, kiymetin farkindaligidir eline saglik.. Veya, evde caninizi sikmis bir bozuklugu giderene, „hay ellerin dert görmesin“ demek…

Kahve icip fal kapatmissiniz, bakan ballandira ballandira anlatiyor, denmez mi bir „agzina saglik“ veya icinizden gecenleri biri cikip bir güzel söyleyivermis, iste ona da deyiveririsiniz „agzina saglik, yasa“ diye..

Cocuklarim olana kadar, „Allah anali babali büyütsün“ lafina hic takilmazdim, sanki büyükannemlerden kalma, sandiktan cikma bir temenni gibi gelirdi bana, ne zaman ki ilk cocugumu aldim kucagima, bu dilegin güzelligini farkettim, ictenligini, yüceligini. „Allah kavustursun“ keza öyle. Ne mutlu eder, yakinlarimizi yolcu ettigimizde duydugumuz bu temenni… Gidip te dönmemek gelip te bulmamak var deriz ya, iste tam da o nedenle daha da bir önem tasir o iki kelime... 

Ya „gözün aydin“ karsimizdakinin kavusmasina, bir isi basariyla sonuclandirmasina, dileginin amacinin gerceklesmesine  onun ne kadar sevindigini hissettigimizi, sevincini paylastigimizi anlativerir fazla söze gerek birakmadan…

Yollara ugurlarken hersey yolunda ve iyi gitsinin temennisi „Güle güle“, ama ayni sekilde yeniligin güzelligini, keyfini cikarmayi, saglikla mutlulukla ice sindirmeyi de dileyiveririz güle güle giy, güle güle otur diyerek...

Seviyorum ben Türkcemizin bu duygu zenginligini, duygulari bu denli icten sicacik bir cirpida aktarabilmesini. Acilarimizi, sevinclerimizi  paylasirken, yeri geldiginde kizginligimizi ifade ederken gene onunla baglaniyoruz birbirimize.

Hoscakal’i da cok seviyorum, artik hemen herkesin dilindeki anlamsiz bye –baaayy-in yerine  anlam iceren bir ayrilis kelimesi o..

Simdilik hosca kalin..mutlu bir hafta diliyorum herkese..

* Resim; Fikret Muallâ - Ziyafet