Viyana'da cakirkeyif zamanlar

Rathausplatz / Chriskindlmarkt

Viyana’nin cakirkeyif zamanlari basladi.. bu her ne kadar mecazi bir anlam yüklü de olsa gercek anlamini da icinde sonuna kadar barindiriyor…

Kasim ortasindan Aralik sonuna kadar isil isil yanan Viyana sokaklari  elmali armutlu, narli tarcinli karanfilli, anasonlu sarap kokularina bulaniyor. Bu dönemde, günde ortalama 30.000 litre alkollü sicak icecegin, sokaklara kurulan standlarda ve geleneksel „Chriskindlmarkt“larda  tüketildigini söylersem neden cakirkeyif oldugunu tahmin edersiniz sanirim. 

soguga aldirmadan punchlarini yudumlayan Viyanalilar

Chriskindlmarkt, yani noel pazarlari yaklasik 700 yillik bir gelenek Viyana’da. Ilk olarak Viyana halkinin ihtiyaclarinin karsilanmasi amaciyla „aralik pazari“ adi altinda, tüccarlara, bu pazarlarda mallarini satmasi ayricaligi veriliyor. Tarih icinde, en zor zamanlarda dahi bu pazarlarin kurulmasi aksatilmamis. Zaman icinde, „Chriskindlmarkt“ (noel pazari) adini alan bu yerler ilk kuruldugu zamandan itibaren, hem alisveris hem de komünikasyon merkezi olmuslar.

Bugün Viyana’nin cesitli bölgelerinde kurulan bu pazarlar, büyüklü kücüklü Viyana halkini kendine cektigi kadar ayni zamanda turistler icin de gercek bir highlight... Ve tabii 3-3,5 milyonluk ziyaretci sayisiyla önemli bir ekonomik faktör.

degisik tezgahlardan kareler

Nasil ki o zamanki cocuklarin gözleri, teneke askerleri bez bebekleri gördügünde isildiyorsa simdilerde de sunulan irili ufakli her tür oyuncak, sekerleme standlari mutlu bir gülümsemeyle kendilerine cekiyor onlari. Yalniz kücükler degil elbette, büyükler de bu büyülü mekanlardan payini aliyor. Irili ufakli bir sürü  yilbasi hediyesi secimi icin essiz bir kaynak burasi. Ama en basta da belirttigim gibi cogunlukla is cikisi veya arkadas bulusmasi icin geleneksel cafeler, yerlerini bu dönemde sicak alköllü iceceklerin satildigi iste bu pazarlara birakiyor. Icilen ikinci bardaktan sonra havanin dondurucu sogunu unutuyorsunuz ama bu arada cakirkeyif evin yolunu tutuyorsunuz.

Bu Aralik sonuna kadar süren, neredeyse haftada 7 gün bir vesileyle kutlama yapilan bu dönemin en popüler ickileri punch ve glühwein. Noel pazarlarindaki tezgahlar da size her cesidini sunmaya hazir...

Glühwein, eski yunanlilar zamanindan kalma bir icecek, isitilmis ve cesitli baharatlarla tatlandirilmis sarap ana maddesi. Evde yapimi son derece basit, soguk kis günlerinde, özellikle uzun bir yürüyüsün ardindan isinmak icin birebir. Kisin kayak kayanlar da bilir, lezzetli, icinizi bir anda isitan bir ickidir, aman dikkat cabuk da carpar… 

Punch, 17. yy da ingilizler tarafindan gelmis Avrupa’ya, kisa zamanda da populerligini ilan etmis. Simdilerde tüm noel pazarlarinin kult ickisi olan punch’u Avusturya’ya ise, bir Ingiltere gezisi sirasinda taniyip seven,  Mozart tanitmis.

Punch, anavatani Hindistan’da soguk kis günlerinde vucüdu ve ruhu isitmak amaciyla icilirmis. Kelime anlami da „bes“,  hindu dilinde; zira vucüttaki chakralari aktive eden en önemli bes baharat; zencefil, kakule, rezene, tarcin ve karanfil bulundugu icin icinde. Iste su soguk kis günleri icin lezzetli bir punch tarifi

Özellikle son 20 yildir, Viyana Belediye binasinin (Rathaus) önüne kurulan Chriskindlmarkt yaklasik 140 alisveris standi ile, iclerinde en meshur olanlarindan. Hem alanin genisligi, hem iki tarafli görkemli tarihi binalar;Rathaus (belediye binasi) ve Burg Theater (Avrupa’nin en önemli,  Comédie-Française'den sonra en eski tiyatrolarindan ve ayni zamanda almanca oyun sergilenen en büyük tiyatro), ve iki yaninda yer alan genis parki ve tüm ihtisamli isiltili süslemeleri burasini gercekten „gidilmeli, görülmeli“ yerlerden biri kiliyor.

Binanin önüne dikilen geleneksel, devasa cam agaci ise, her sene bir eyaletin hediyesi olarak geliyor baskente, ayni zamanda da bagliliklarinin bir simgesi oluyor bu hediye. Bu sene 90. senesini kutlayan eyalet Burgenland yollamis, 80 yasindaki ve 29 metre yüksekligindeki ladin camini Viyana’ya. 12 kasimdaki acilisla beraber üzerindeki 1000 e yakin lambasiyla aydinlatmaya basladi Pazar alanini.

Burg Theater / devasa cam agaci ile  Rathaus

Tabii, tüm buralardan konusurken, hem kis sokaklarinin hem de her noel pazarinin vazgecilmezlerinden kestane saticilarini anmadan gecemeyiz. Kestanelerde, geleneklerine cok düskün Viyana’da gene geleneklere uygun, kücük standlarda, yuvarlak siyah odunkömürüyle yanan sac ocaklarda cevriliyor, yaninda arzu ederseniz gene sacda kizarmis patates de alabilirsiniz.

kestane saticilari

 

Tabii ki bu siralar ben de oldukca sik buralardayim, „hadi ne zamandir görüsmedik,bir punch icelim" diye baslayan bir  arkadas bulusmasinda, biraz noel süsleri veya ufak tefek hediyeler bakinmak icin, bazen sadece öyle aylak aylak dolanip tadini cikarmak icin..ama kesinlikle ayin 24 üne kadar her firsatta…yani bu siralar ben de o cakirkeyif dolasanlardanim :)